വയനാട്

*ജില്ലാ ആസ്ഥാനം
- കൽപ്പറ്റ
*വയലുകളുടെ നാട്
*കേരളത്തിന്റെ ഊട്ടി
*കേരളത്തിലെ എറ്റവും ജനസംഖ്യ കുറഞ്ഞ ജില്ല
*കേരളത്തിലെ ഏക പീഠഭൂമി ജില്ല
*സംസ്ഥാനങ്ങളുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന ജില്ല
*കേരളത്തിൽ ഏറ്റവും കുറച്ച് നഗരവാസികളുള്ള ജില്ല
*ആദിവാസികൾ, പട്ടികവർഗക്കാർ ഏറ്റവും കൂടുതലുള്ള ജില്ല
*ജൈനമതക്കാർ ഏറ്റവും കൂടുതലുള്ള ജില്ല
*ഇഞ്ചി, കാപ്പി ഉത്പാദനത്തിൽ ഒന്നാംസ്ഥാനം
*പട്ടികജാതി ജനസംഖ്യ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ജില്ല
*ഇന്ത്യയിലാദ്യമായി സ്വർണഖനനം ആരംഭിച്ച ജില്ല (1875)
*പാൻമസാല നിരോധിച്ച കേരളത്തിലെ ആദ്യജില്ല
*കബനിയാണ് പ്രധാന നദി.

ടൂറിസ്റ്റ്കേന്ദ്രങ്ങൾ:-

*കുറുവദീപ് എടക്കൽ ഗുഹ.
*തിരുനെല്ലി,
*ബാണാസുരസാഗർ ഡാം,
*ബ്രഹ്മഗിരിമല,
*ചെമ്പ്ര കൊടുമുടി,
*ചങ്ങലമരം (ലക്കിടി)

വെള്ളച്ചാട്ടങ്ങൾ:-

*സൂചിപ്പാറ,
*മീൻമുട്ടി,
*കാന്തൻപാറ,
*ചെതലയം,
*സെന്തിനൽ പാറ ,

തടാകങ്ങൾ:-

*പൂക്കോട്,
*കർലൊട് .

പക്ഷിപാതാളം, :-

*മുത്തങ്ങ,
*തോൽപ്പെട്ടി വന്യജീവിസങ്കേതം,
*വെള്ളരി,
*ചിങ്ങേരി മലകൾ,
*പനമരം കേട്ട:
*ഹൃദയസരസ് തടാകം.

വിശേഷണങ്ങൾ:-

*തെക്കൻഗയ
-തിരുനെല്ലി
*ദക്ഷിണകാശി
- തിരുനെല്ലി
*കേരളത്തിൻറ ചിറാപുഞ്ചി
- ലക്കിടി

പ്രധാന സ്ഥാപനങ്ങൾ:-

*ഇഞ്ചി ഗവേഷണകേന്ദ്രം
-അമ്പലവയൽ
*കാപ്പി ഗവേഷണകേന്ദ്രം
- ചുണ്ടേൽ
*കേരള വെറ്ററിനറി ആൻഡ് ആനിമൽ സയൻസ്യുണിവേഴ്സിറ്റി
-പൂക്കോട്
*വയനാട് ഹെറിറ്റേജ് മ്യൂസിയം
-അമ്പലവയൽ
*എം.എസ്. സ്വാമിനാഥൻ റിസർച്ച് ഫൗണ്ടേഷൻ
-പുത്തുർവയൽ
*ഉറവ് നാടൻ ശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യാകേന്ദ്രം
- തൃക്കെപ്പറ്റ
*അംബേദ്കർ മെമ്മോറിയൽ റൂറൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ഡവലപ്മെൻറ്
-കൽപ്പറ്റ

സ്മാരകങ്ങൾ:-

*പഴശ്ശി സ്മാരകം
- മാനന്തവാടി
*തലയ്ക്കൽ ചന്തു സ്മാരകം
-പനമരം
*കരിന്തണ്ടൻ സ്മാരകം
- ലക്കിടി

പഴയകാല സ്ഥലനാമങ്ങൾ:-

*ഗണപതിവട്ടം
- സുൽത്താൻബത്തേരി
* മയക്ഷേത്ര, പുറെെക്കിഴിനാട്
-വയനാട്
* ആമലക്ക ഗ്രാമം
-തിരുനെല്ലി

വേറിട്ട വസ്തുതകൾ:-

*സംഘകാലത്ത് വയനാടൻ പ്രദേശങ്ങൾ പൂഴിനാടിന്റെ ഭാഗമായിരുന്നു.
*ഭാസ്കര രവിവർമയുടെ തിരുനെല്ലിശ്വാസനത്തിൽ വയനാട്'പുവെക്കിഴിനാട് എന്നാണ് അറിയപ്പെട്ടത്.
*വയനാടൻപ്രദേശങ്ങളിൽ ഭരണം നടത്തിയ പ്രാചീന രാജവംശങ്ങളാണ് വേടരാജവംശം, കുടുംബിയൻ രാജവംശം.
*AD 1812-ൽ വയനാടൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ ബ്രിട്ടീഷു
കാർക്കെതിരെ നടന്ന കലാപമാണ് കുറിച്യലഹള. *പഴശ്ശിരാജയുടെ സുപ്രസിദ്ധമായ കുറിച്യപ്പടയുടെതലവനായിരുന്നു തലയ്ക്കൽ ചന്തു.
*നവീന ശിലായുഗകാലത്തെ ചരിത്രാവശിഷ്ടങ്ങൾ ലഭിച്ച സ്ഥലമാണ് വയനാട്ടിലെ എടയ്ക്കൽ ഗുഹ.
*എഫ്. ഫാസെറ്റ് (മലബാർ പോലീസ് സുപ്രണ്ട്) ആയിരുന്നു. *എടയ്കൽ ഗുഹാചിത്രങ്ങളുടെ ചരിത്ര പ്രാധാന്യം ലോകത്തെ അറിയിച്ചത്.
*ഗാന്ധിജിയുടെ ആത്മകഥയിൽ പരാമർശിക്കുന്ന വയനാട്ടിലെ ആദിവാസിവിഭാഗമാണ് നായാടികൾ
*പഴശ്ശിരാജ വെടിയേറ്റ് മരിച്ച മാനന്തവാടിയിലാണ് പഴശ്ശി സ്മാരകം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
*പഴശ്ശി അണക്കെട്ട്കണ്ണൂർ ജില്ലയിൽ വളപട്ടണം പുഴയിലാണ്.
*പഴശ്ശി മ്യൂസിയം കോഴിക്കോട്ടെ ഈസ്റ്റ്ഹില്ലിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
*വയനാടൻ ചുരത്തിലൂടെയുള്ള വഴി ബ്രിട്ടീഷുകാർ ക്ക് കാണിച്ചുകൊടുത്ത ആദിവാസിയാണ് കരിന്തണ്ടൻ.
* രണ്ടുസംസ്ഥാനങ്ങളുമായി (തമിഴ്നാട്, കർണാടക ) അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന ഏക താലൂക്കാണ് സുൽത്താൻബത്തേരി,
*ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും വലുതും ഏഷ്യയിലെ രണ്ടാമത്തെതുമായ മണൽഅണക്കെട്ടാണ്(CadifDam)
ബാണാസുരസാഗർ അണക്കെട്ട്*കേരളത്തിലെ ഏക പ്രകൃതിദത്ത ഡാം
-ബാണാസുരസാഗർഡാം.
*കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നദീജന്യദീപാണ് കബനി നദിയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു കുറുവാദ്വീപ്.
* പിതൃബലി തർപ്പണത്തിന് പ്രശസ്തമായ ബ്രഹ്മഗി രിമലനിരകളിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ക്ഷേത്രമാണ് തിരുനെല്ലി.
* കേരളത്തിലെ കാളിന്ദി എന്നറിയപ്പെടുന്ന പാപനാശിനിപ്പുഴ തിരുനെല്ലിയിലൂടെ ഒഴുകുന്നു.
* കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും ഉയരത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നശുദ്ധജല തടാകമാണ് വയനാട്ടിലെ പൂക്കോട് തടാകം.
* ചെമ്പ്ര കൊടുമുടിയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഹൃദയത്തിന്റെ ആകൃതിയിലുള്ള വറ്റാത്ത തടാകമാണ് ഹൃദയസരസ്സ്.
* കേരളത്തിലെ നദികളിൽ കിഴക്കോട്ടൊഴുകുന്ന ഏറ്റവും വലിയ നദിയാണ് കബനി.
*കേരളത്തിലെ ചിറാപുഞ്ചി എന്നറിയപ്പെടുന്ന ല ക്കിടിയിലാണ് ഒരു കാലത്ത് ഏറ്റവും കൂടുതൽ മഴ ലഭിച്ചിരുന്നത് (ഇന്ന് എറണാകുളത്തെ നേര്യമംഗലത്താണ്).
*വയനാട്ടിന്റെ കവാടമായ ലക്കിടിയിലാണ് കരിന്തണ്ടൻ എന്ന ആദിവാസിയെ പിടിച്ചുകെട്ടിയ ചങ്ങലമരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്.
*തിരുനെല്ലിയിലെ ബ്രഹ്മഗിരി മലനിരകളിലാണ്
*ചിത്രകൂടൻ പക്ഷികൾക്ക് പ്രശസ്തമായ പക്ഷിപാതാളം.
*ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ ഹൈ ആൾട്ടിറ്റ്യൂട്ട് ക്രിക്കറ്റ് സ്റ്റേഡിയമാണ് വയനാട്ടിലെ കൃഷ്ണഗിരി (2013 ഡിസം. 17ന് ഉദ്ഘാടനം ചെയ്തു).
*കേരളസിംഹം എന്നറിയപ്പെടുന്നു പഴശ്ശിരാജയുടെ ശവകുടീരം മാനന്തവാടിയിലാണ്.
* കേരളത്തിലെ ഏക സീതാദേവി ക്ഷേത്രം പുൽപള്ളിയിലാണ്.
*കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ആദിവാസിവിഭാഗ മാണ് പണിയർ.
*ഇന്ത്യയിലാദ്യമായി ലോക മൗണ്ടൻ സൈക്ലിങ് മ ത്സരത്തിന് വേദിയായത് വയനാട്ടിലെ പൊഴുതനയിലാണ്.
*ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യ ഒഴുകുന്ന സൗരോർജപാടം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നത് ബാണാസുരസാഗർ അണക്കെട്ടാണ്.
*കേരളത്തിൽ ആദിവാസി സമൂഹത്തിൽനിന്ന് മ ന്ത്രിപദത്തിലെത്തിയ ആദ്യ വ്യക്തിയാണ് പി.കെ.ജയലക്ഷ്മി.
* എടയ്ക്കൽ ഗുഹ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത് അമ്പുകുത്തിമലയിലാണ്.
*കോഴിക്കോടിനെ വയനാടുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന വയനാട് ചുരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത് കോഴിക്കോട് ജി ല്ലയിലാണ്.
*കേരളത്തിൽ കൂടുതൽ വാനില കൃഷിചെയ്യുന്ന സ്ഥലമാണ് അമ്പലവയൽ.
* കേരളത്തിലെ ആദ്യ സമ്പൂർണ ആധാർ എൻറോൾമെൻറ് പഞ്ചായത്ത് അമ്പലവയൽ,
*വയനാട്ടിൽ കൃഷിചെയ്യുന്ന സുഗന്ധനെല്ലിനങ്ങളിണ് ഗന്ധകശാല, ജീരകശാല, ഞവര എന്നിവ.
* വയനാടൻ കുടിയേറ്റുജീവിതം പ്രമേയമാക്കി എ കെ. പൊറ്റെക്കാട്ട് രചിച്ച നോവലാണ് വിഷകന്യക.
*ജൈവവൈവിധ്യസെൻസസ് നടപ്പിലാക്കിയ ആദ്യ പഞ്ചായത്ത് എടവക.